Gandhi - Film İncelemesi

Gandhi (1869-1948); İngiltere Barosu’na üye genç bir avukat iken gerek görevlendirme ile gittiği Güney Afrika’da gerekse vatanı Hindistan’da şahit olduğu ırkçı düşünceler ve muamelelerin etkisiyle ciddi bir dönüşüm geçiren, Hindistan tarihindeki belki de en önemli fikri ve ruhani lider…

Milyonları etkileyen serüveni esnasında kendisine “yüce ruhlu” anlamında ‘Mahatma’ lakabı verilmiştir.

Tıpkı ünvanı gibi yüce düşünceler, duygular ve idealler peşinde geçen ömrü pek çok gönüldaş ve yoldaş ile zenginleşirken, büyük acılarla da dolup taşmıştır.

İngiliz imparatorluğunun,sömürge sistemini en üst düzeyde uyguladıkları Hindistan’ın içler acısı sefaleti içinde yaşadıkları ihtişamlı hayata ve yerli halka uyguladıkları “köle-efendi” terkibi muameleye karşı gösterilen direnişin sembolüdür Gandhi…

Herkesten önce bu davaya kendisi inanmış, peşinden gelenleri temiz ideallerle motive etmiş, şiddetin her türlüsünden kaçınmış ve bunu herkese yasaklamış, ceza gerektiğinde kendisini cezalandırmış ‘yüce ruh’.

Öyle bir direnişe soyunmuştur ki; şiddete hiç başvurmadıkları için ‘pasif’ diye nitelenmiş fakat en aktif sabrı ve asla pes etmemeyi gerektirdiği için son derece ‘dinamik’ bir hareket olduğu tarihe kanıtlanmıştır.

Gandhi’nin öncelikli amacı, şüphesiz, İngiliz emperyalizmini vatanından çıkarmak olsa da kendi kültürleri içine giren benzeri ne kadar özellik varsa onları da def edip ‘öze’ dönmek olduğunu fark edebiliyoruz.

Vatanından uzakta yaşadığı eğitim ve çalışma yıllarından sonra Hindistan’a bir ümit ve idealle döndüğünde işe önce uzak kaldığı memleketini tekrar tanımakla başlıyor.

Hindular gibi yaşamaya döndüğünde yabancı kaynaklı tüm eşyaya sırtını dönüyor, ihtiyacı için tüketeceği herşeyin yine kendi emeğinden çıkmasına özen gösteriyor.

Gençliğinde merak edip araştırdığı farklı dinlerin pek çok öğretilerini kendine düstur edinebiliyor. Hiçbir şeyin “kardeşlik” şuuruna zarar getirmesini göze alamıyor, insanlardan bir insan oluyor daima…

Türlü eziyetlerin eşlik ettiği bu gayret dolu hayatı izlerken görüyoruz ki ‘önemsiz, basit’ denilebilecek bir adam çıkıp kadim bir medeniyetin özgürlüğüne giden yola ışık tutabilir, kendisi en derin çileleri çekecek olsa da...

Milyonları bu uğurda kenetleyip tek yürek yapabilir, en yakınındakilerin şüphelerini fark etse de…

Ortaya çıkan bütün zayiatın faturasını üstlenebilir, kendisini amansız bir açlığa mahkum edecek olsa da…

İşte hayatın anlamını sorguluyoruz ya bazen; bu saydığımız çeşit çeşit taşlarla döşenmiş kilometrelerce uzunluktaki ‘inanç, ümit ve çile’ dolu yolda gizli olabilir mi acaba o anlam?

Peşinden koşarsınız, yakalamaya çalışırsınız, tam buldum derken hüsrana uğrarsınız..

Yer yer gülümseyerek acı çekebilirsiniz belki ama pes etmezsiniz, gerektiğinde yürümeye gerektiğinde durmaya devam edersiniz ve siz artık ‘siz’ değilsinizdir, bulunduğunuz yer ise bambaşka…

Gandhi, ömrünün son zamanlarında amacına ulaşıyor ulaşmasına ama Hindistan özgürleşirken bir yol ayrımına doğru da adım adım ilerliyor. Emperyal hakimiyetin tam çekilme aşamasında ülkede bir iç karışıklığın oluşup yurttaş kavgalarının ve ayrışmanın ortaya çıkması bütün bu yaşanmışlığın en trajik hatta ironik tarafıdır bana göre.

”Ne yaparsan yap önemsiz olacak ama yapman çok önemli” diyor Gandhi, gelinen nokta ne olursa olsun yaptıkları herşey çok önemliydi ve değil mi ki içinde masum bir niyet ve ideal barındırıyordu; iyi ki de yaptılar…

Dönemin Hindistan-İngiltere tarihine meraklıysanız spesifik bazı filmlerle tamamlayıcı seyirler yapabilir, yaşananları farklı açılardan dar yada geniş ölçekli inceleyebilirsiniz.

Bu noktada ”Bhaag Milkha Bhaag, Lagaan, Mangal Pandey, Rang de Basanti” gibi şaheser niteliğindeki yapımları özellikle tavsiye ederim.

İyi seyirler, iyi dönüşümler…

- Dünyada görmek istediğiniz değişimin kendisi siz olun -