COVID-19 salgını devam ederken mevsim değişikliği ve okulların açılması nedeniyle daha fazla kapalı ortamlarda zaman geçireceğimiz bir döneme girmekteyiz. Dünya nüfusunun büyük çoğunluğunun Omicron varyantı ile enfekte olduğu bu dönemde hastalık yükünü azaltmada en etkili yöntem olan aşılar ile ilgili yeni bir gelişme yaşanmıştır. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) etkisi güçlendirilmiş bivalan (ikili) mRNA aşılarının kullanımına onay verdiğini açıklamıştır.

Bivalan COVID-19 aşıların özellikleri nelerdir?

COVID-19 salgınında şu anda hangi varyant egemen?

Yeni COVID-19 vakalarına çoğunlukla Omicron varyantının BA.4 ve BA.5 alt tipleri neden olmaktadır. Sonbahar ve kış aylarında bu etkinin devam edeceği tahmin edilmektedir.

Bugüne kadar uygulanan COVID-19 aşıları BA.4 ve BA.5 varyantlarına karşı etkili mi?

Aralık 2020’den bu yana milyonlarca insana uygulanan COVID-19 aşıları, SARS-CoV-2’nin orijinal suşundan oluşan tek bir bileşen içermektedir, bu nedenle BA.4 ve BA.5 varyantlarına etkinliği yetersizdir.

Bivalan COVID-19 aşıların özellikleri nelerdir?

Bivalan aşılar, COVID-19’a karşı günümüze kadar etkin olan varyantlara ek olarak BA.4 ve BA.5 varyantlarını da kapsayacak şekilde yeni bir mRNA bileşeni eklenerek etkinliği genişletilmiş aşılardır. Bivalan COVID-19 aşılarının şu anda dolaşımda olan Omicron varyantına karşı orijinal aşıdan daha fazla koruma sağlayacağı öngörülmektedir.

Bivalan COVID-19 aşıları uygulamaya girdi mi?

Amerika’da Kasım ayına kadar yeni bir varyant çıkabileceği endişesi ile mevcut veriler ışığında, bivalan aşıların acil kullanımına onay verilmiştir. Sonbahara girerken, şu anda dolaşımda olan varyantlara karşı daha iyi koruma sağlaması için uygun olan bireylerin bivalan COVID-19 aşısı olmaları önerilmektedir.

Bivalan COVID-19 aşıları güvenli mi?

Bivalan aşıların deneysel havyan çalışmalarının sonuçları bilinmektedir. İnsanlardaki etkinlik, güvenirlik ve koruyuculuk çalışmaları devam etmektedir. mRNA teknolojisi ile geliştirilen bu aşılarda karşımıza çıkabilecek yeni varyantlara karşı güncellemelerin kolaylıkla yapılabileceği bildirilmektedir.

Bivalan COVID-19 aşılarının yan etkileri daha ağır mı olacak?

Bivalan aşılar ile oluşabilecek yan etkilerin yaygın olarak kullanılan önceki mRNA aşıları ile benzer olacağı öngörülmektedir.

Bivalan COVID-19 aşıları ne zaman ve kimlere yapılabilir?

FDA, Birincil (2 doz ardışık mRNA aşısı) aşını tamamlamış veya en son rapel (hatırlatma) aşısından en az iki ay sonra bivalan aşının yapılması önerilmektedir. Bivalan Moderna COVID-19 aşısı 18 yaş ve üstü bireylerde; Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısı ise 12 yaş ve üstü bireylerde tek doz olarak kullanılmak üzere uygulama izni almıştır. Bu bilgiler ışığında, başta riskli gruplar olmak üzere toplumda birincil aşılamanın hızla tamamlanması ve güçlendirilmiş bivalan COVID-19 aşıları ile hatırlatma dozlarının uygulanması önerilmektedir. Türk Toraks Derneği olarak, COVID-19 hastalık yükünü azaltabilmek amacıyla güçlendirilmiş bivalan COVID-19 aşılarının ülkemizde kullanıma girmesinin ve topluma uygulanmasının yararlı olacağını önermekteyiz.